Roszczenie posesoryjne
Powództwo posesoryjne zostało uregulowane w art. 344 k.c.
- 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
- 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
Legitymacja czynna
Prawo do zgłoszenia roszczenia posesoryjnego ma posiadacz samoistny lub zależny rzeczy. Uprawnionym jest zatem podmiot, którego posiadanie samowolnie naruszono przez pozbawienie lub zakłócenie faktycznego władztwa nad rzeczą.
Uprawnionym nie jest dzierżyciel, czyli osoba, która włada rzeczą za kogoś innego, w interesie innej osoby, bez zamiaru jej posiadania dla siebie.
Legitymacja bierna
Powództwo może być skierowane przeciwko:
- temu, kto samowolnie naruszył posiadanie,
- temu, na czyją korzyść naruszenie posiadania nastąpiło.
Przesłanki roszczenia
Przesłankami roszczenia są:
- naruszenie posiadania,
- samowolność naruszenia posiadania.
Treść roszczenia
Treścią roszczenia jest przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń.
Jeśli naruszenie polega na pozbawieniu uprawnionego władztwa nad rzeczą, może on żądać przywrócenia stanu poprzedniego przez zobowiązanie naruszyciela do zwrotu rzeczy. Jednocześnie może także żądać zaniechania dalszych naruszeń.
Roszczenie o zaniechanie dalszych naruszeń może natomiast polegać na nałożeniu odpowiednich zakazów lub nakazów na naruszyciela.
Termin prekluzyjny
Ustawodawca przewidział termin prekluzyjny zastrzeżony dla wykonania roszczenia posesoryjnego, wynoszący rok od chwili naruszenia. Po upływie tego terminu nie jest możliwe skuteczne dochodzenie roszczenia, ponieważ ono wygasa. Termin ten nie może być przywrócony. Nie ma znaczenia dla biegu terminu wiedza uprawnionego o naruszeniu. Dla zachowania terminu prekluzyjnego wystarcza skierowanie pozwu do sądu.
