Roszczenie negatoryjne

Zgodnie z art. 222 § 2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Legitymacja czynna

Uprawnionym do dochodzenia roszczenia negatoryjnego jest właściciel rzeczy lub jej współwłaściciele. Uprawnionym do realizacji tego roszczenia są także użytkownicy wieczyści lub współużytkownicy wieczyści w zakresie naruszeń powstałych w prawie użytkowania wieczystego.

Legitymacja czynna (prawo do skutecznego dochodzenia roszczenia przed sądem) przysługuje każdoczesnemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu. Zbycie rzeczy powoduje zatem zmianę osoby uprawnionej do realizacji roszczenia.

Legitymacja bierna

Powództwo należy skierować przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób niż przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą.

Jeśli doszło do zmiany po stronie naruszyciela, w pozwie należy wskazać osobę aktualnie podejmującą działania wkraczające w sferę uprawnień właścicielskich.

Przesłanki roszczenia

Za przesłanki roszczenia uznaje się:

• istnienie prawa własności,
• bezprawne naruszenie prawa własności w inny sposób niż przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą.

Powstanie roszczenia nie zależy od wiedzy ani świadomości naruszyciela o tym, że dopuścił się wkroczenia w cudze prawo własności, ani od jego winy.

Treść roszczenia

Zgłaszane w pozwie żądanie zaprzestania naruszeń własności zmierza do tego, aby w przyszłości nie dochodziło do trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę prawa własności uprawnionego do rzeczy. Roszczenie zmierza do wyegzekwowania obowiązku spoczywającego na osobach trzecich (wszystkich poza właścicielem), aby przestrzegać zakazu naruszania prawa własności.

Termin

Roszczenie negatoryjne nie ulega przedawnieniu, jeżeli dotyczy nieruchomości (art. 223 § 1 k.c.).

W odniesieniu do rzeczy ruchomych termin przedawnienia roszczenia wynosi 6 lat. Jeśli roszczenie negatoryjne dotyczące ruchomości jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, termin przedawnienia wynosi jednak 3 lata (art. 118 k.c.).