Opłata (renta) planistyczna
Skutkiem uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może być wzrost wartości nieruchomości. Efekt ten może pojawić się, gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wprowadza korzystne dla właściciela warunki oraz zasady korzystania z nieruchomości. Wzrost wartości nieruchomości wskutek uchwalenia albo zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może na przykład wynikać ze zniesienia zakazu zabudowy nieruchomości lub innych ograniczeń w zabudowie lub korzystaniu z niej.
Ustawodawca wprowadził w art. 37 ust. 6-7 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym szczególną instytucję na wypadek wzrostu wartości nieruchomości.
Kiedy gmina może żądać opłaty planistycznej?
Według obowiązujących przepisów organ wykonawczy gminy (wójt, burmistrz albo prezydent miasta) ustala opłatę planistyczną w drodze decyzji bezzwłocznie po otrzymaniu od notariusza wypisu z aktu notarialnego, którego przedmiotem jest zbycie nieruchomości.
Opłata planistyczna jest czasami nazywana rentą planistyczną. Wbrew sugestii, jaką przywodzi na myśl słowo „renta”, jest ona uiszczana jednorazowo.
Opłata planistyczna jest dochodem własnym gminy. W założeniu twórców ustawy dochody z opłat planistycznych miały służyć do pokrywania wydatków związanych ze szkodami planistycznymi powstałymi w wyniku uchwalenia albo zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Decyzja ustalająca na przyszłość wysokość opłaty planistycznej w razie zbycia nieruchomości
Spodziewając się wydania decyzji w przedmiocie uiszczenia opłaty planistycznej właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, której wartość wzrosła w związku z uchwaleniem albo zmianą planu miejscowego, przed jej zbyciem może żądać od organu wykonawczego gminy ustalenia w drodze decyzji wysokości tej opłaty.
Wysokość opłaty planistycznej
Stawka opłaty planistycznej nie może być wyższa niż 30%. Wysokość tej stawki jest ustalana w treści miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jest jego obligatoryjnym elementem.
Termin wydania decyzji w sprawie opłaty planistycznej
Decyzja w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty planistycznej może być wydana w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Po upływie tego terminu wydanie decyzji jest niedopuszczalne. Jeśli zatem w tym terminie nie dojdzie do zbycia nieruchomości, opłata planistyczna nie będzie mogła być naliczona.